ไพ่เสมอภาค

หนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ กายใจ ฉบับวันที่ 18 กันยายน 2554

ทุกครั้งหลังการประชุม เมื่อถึงช่วงกิจกรรมเช็คเอาท์ให้ทุกคนกล่าวคำพูดอะไรก็ได้ไม่ว่าจะเป็นความรู้สึก คำขอบคุณ หรือสะท้อนสิ่งที่อยู่ในห้วงคิดอยู่ในความคำนึง วิทยากรหรือกระบวนกร ก็มักบอกขอบคุณทีมสนับสนุนที่ช่วยเตรียมเอกสารการลงทะเบียนและอุปกรณ์ประกอบงาน พร้อมกันนั้นก็ชักชวนให้คนทำงานเบื้องหลังได้กล่าวด้วยเช่นกัน โดยมากมักคาดเดาได้ว่าเขาเหล่านั้นมักจะเอ่ยขอบคุณทุกคนอย่างสั้นและรวบรัด เจือด้วยความประหม่าตื่นเต้น และไม่ได้เผยอะไรออกมามากกว่านั้น

แต่การประชุมครั้งล่าสุด เจ้าหน้าที่หญิงทั้งสองคนทำให้ทุกคนทึ่ง เธอทั้งสองเช็คเอาท์ด้วยการบอกความรู้สึกว่าประทับใจต่องานและต่อทุกคนที่มาร่วมงานอย่างไรบ้าง เธอบอกขอบคุณผู้บริหารที่เปิดโอกาสให้ได้ทำงานสนับสนุนการประชุมที่มีประโยชน์เช่นนี้ เธอพูดทั้งน้ำตาว่าซาบซึ้งใจเพียงไรที่หัวหน้าได้ให้โอกาสและเชื่อมั่นเสมอมาว่าเธอจะดูแลจัดการงานนี้ได้

ช่างแตกต่างอย่างมากกับกว่าสิบครั้งที่ผ่านมา ทั้งคู่เช็คเอาท์สั้นๆ ทุกคนเห็นเพียงรอยยิ้มอายๆ ทำให้กระบวนกรเกิดสงสัยขึ้นในใจว่าอะไรนะเป็นสาเหตุให้เธอกล้า หรือจะเป็นเพราะว่างานประสานจัดการและธุรการ ทำให้ไม่สามารถเข้าร่วมในกระบวนการได้เต็มที่ ทำให้ไม่คุ้นเคยและวางใจมากพอ ต่อเมื่อเข้าร่วมมากครั้งจึงเปิดใจยิ่งขึ้น หรือจะเป็นเพราะผลจากกิจกรรมสุนทรียสนทนาในช่วงก่อนหน้าทำให้ทั้งคู่ผ่อนคลายและยอมเปิดเผยเสียงภายใน
ยังไม่ทันที่ความคิดวิเคราะห์ในใจของกระบวนกรจะได้ข้อสรุป พลันเรื่องราวก็ได้รับการเฉลยออกมาจากปากของทั้งคู่เองในท้ายของการเช็คเอาท์ เธอทั้งสองกล่าวเสริมกันและกันว่า

“ก่อนหน้านี้ที่เคยเข้าอบรม แล้วก็จัดงานมาหลายครั้ง ก็พอรู้และเข้าใจนะว่ามันดี เป็นงานที่ดี แต่ว่าทำยังไงก็ยังรู้สึกว่าห่างจากอาจารย์หลายคน รู้สึกว่าเป็นลูกน้อง ไม่ได้เป็นพวกเดียวกัน แต่ครั้งนี้รู้สึกได้เลยว่ามันดีใจ มันซาบซึ้ง เราได้คุยและทำงานกับหัวหน้า กับอาจารย์ อย่างที่เราเท่ากัน ตั้งแต่ในตอนกลางคืนก่อนวันงานที่ได้ล้อมวงเล่นเกมไพ่ด้วยกัน”

ประโยคท้ายนี้นี่เองที่ทำให้ความสงสัยสลายไป บางครั้งเพียงลำพังมีกระบวนการเพื่อการเรียนรู้ และรอคอยให้แต่ละคนพร้อม อาจยังไม่เพียงพอ หลายครั้งกระบวนกรเองก็ชะล่าใจ จะเป็นด้วยเพราะจัดกิจกรรมมามาก หรือคุ้นเคยกับการใช้งานศิลปะ ใช้สุนทรียสนทนา และใช้การภาวนา จนลืมเลือนไปว่ากิจกรรมผ่อนคลายเรียบง่ายธรรมดาก็สามารถมีความหมายต่อผู้คนได้ไม่น้อย

เกมไพ่ในคืนนั้นเป็นเกมสนุกสนานชวนขำขันเฮฮากัน ไม่ใช่วงไพ่พนันทั่วไป ฉะนั้น ทั้งผู้บริหาร อาจารย์และเจ้าหน้า หรือแม้แต่นักศึกษาที่ไปช่วยงาน ต่างก็ร่วมเล่นร่วมเชียร์อย่างออกรสสนุกสนาน มีการช่วยเหลือ มีแซวกระเซ้าเย้าแหย่ เป็นกิจกรรมที่เราไม่เคยคิดจะทำมาก่อน เพียงแค่มีเวลาว่าง และทุกสิ่งอย่างก็เตรียมการไว้หมดแล้ว

กระบวนการจิตตปัญญาอาจจะทำให้เจ้าหน้าที่ทั้งสองได้รู้จักการเข้าใจตัวเอง ได้รู้จักวิธีการสื่อสารด้วยใจ แต่สิ่งที่ทำให้ทั้งคู่รับเอาจิตตปัญญาไว้พร้อมทั้งเปิดความเป็นได้ใหม่ออกมา กลับเป็นเพียงเกมไพ่ เกมสนุกสนานร่วมกันยามค่ำคืนที่ผ่อนคลาย สร้างรอยยิ้มและเสียงหัวเราะได้

เตือนให้กระบวนกรได้ตระหนักไว้เสมอว่า จะใช้กระบวนการกิจกรรมใด ทำซ้ำและรอคอยแค่ไหน เพียงอย่าได้มองข้ามสิ่งธรรมดาเล็กน้อยที่แม้จะไร้รูปแบบ ไม่มีหลักการหรือพิธีการ หากสำคัญที่เป็นสะพานเชื่อมถึงใจให้เราเปิดถึงกันและกัน